Algemene informatie over alcohol gebruik en misbruik
Pure alcohol is een kleurloze en heldere vloeistof zonder smaak. Alcoholhoudende drank bestaat uit water, smaakstoffen en uiteraard alcohol. Het matig nuttigen van alcohol kan al schadelijk zijn voor jouw gezondheid.
Een wereldwijd verslavingsprobleem is een alcoholverslaving. Alcohol is overal te verkrijgen en het is een geaccepteerd product in de samenleving om te nuttigen. In 2021 waren er 1,43 miljoen zware drinkers en 1,08 overmatige drinkers in Nederland volgens de statistieken van het CBS.
Het algemene beeld is veelal dat twee glaasjes alcohol op een dag geen kwaad kan en soms wordt er zelfs gedacht dat dit gezond is. Uit onderzoek dat uitgevoerd is door het Ministerie van Volksgezondheid blijkt echter dat het dagelijks drinken van alcohol het risico op gezondheidsproblemen verhoogd. Zo is er uit dit onderzoek gebleken dat 1 à 2 glaasjes alcohol per dag het risico op kanker sterk verhoogd.
Het ontwikkelen van een alcoholverslaving kan door meerdere redenen komen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan: overmatig stress, ervaren van sociale dwang, depressie en onzekerheid. Bij een alcoholverslaving bouwt het lijf een tolerantie en gewenning op. Dit maakt dat deze verslaving werkt als een progressieve ziekte. De verslaving in het lijf heeft steeds meer alcohol nodig om hetzelfde effect te bereiken en de verslaving te bevredigen.
Wanneer ben je verslaafd aan alcohol?
Er zijn meerdere definities van een verslaving waarbij men over hoeveelheden praat. In de termen van Helder trainingen omschrijven wij dit als; Een verslaving is een tijdens het leven of tijdens de zwangerschap gecreëerde afhankelijkheid van een middel of gedraging waardoor de geestelijke en mentale gezondheid ernstige schade heeft opgelopen. In de meeste gevallen is deze schade goed behandelbaar.
Voorbeeld:
"In mijn therapie zat een vrouw die letterlijk één glas wijn per dag dronk. Helaas werd haar hele dag beheerst door dat ene glas, de gedachte aan dat ene glas was een obsessie geworden die haar dag in, dag uit bezig hield."
Het bovenstaande voorbeeld zul je over het algemeen niet veel tegenkomen. Wel kom je de vergelijkbare afhankelijkheid tegen in de verhalen van mensen die kampen met een alcoholverslaving. Mensen hebben door de afhankelijkheid van alcohol geen grip meer en hebben een gewoonte gecreëerd.
Het algemene beeld van een alcoholverslaving is: minimaal twee tot drie glazen alcohol drinken per dag of één keer per week heel veel drinken. Echter, een alcoholverslaving is meer dan alleen cijfertjes en gaat vooral om de mentale en lichamelijke afhankelijkheid.
Andere criteria;
- Je hebt geen regie of controle over de gewoonte;
- De consequenties van jouw gebruik zijn zo verstrekkend dat je niet meer normaal kunt functioneren.
- Je gaat steeds meer drinken;
- De nadelige gevolgen van het drinken en de risico’s die het met zich mee brengt neem je steeds meer voor lief.
De symptomen van een alcoholgebruik
- Geheugenstoornis (grey and black out)
- Grote tolerantie van alcohol gebruik
- Men komt afspraken niet na of komt bijvoorbeeld te laat op het werk
- Het sociale leven wordt kleiner, de eenzaamheid wordt groter
- Slechte nachtrust
- Depressiviteit
De symptomen van alcoholmisbruik
- Ontkenning over het gebruik
- Drinken om depressieve gevoelens te vermijden
- Drinken om de afkickverschijnselen tegen te gaan als trillen, angst en zweten
- Medische problemen
- Relationele of familieproblemen
Van alcoholgebruik naar alcoholverslaving
- Psychisch - Ontwikkelen van onweerstaanbaar behoefte aan alcohol;
- Lichamelijk - Ontwikkelen van een steeds grotere tolerantie van alcoholgebruik;
- Sociaal - Anders functioneren op werk en vrije tijd.
Psychische gevolgen van een alcoholverslaving
Alcohol komt terecht in de hersenen. De weg naar de hersenen toe duurt 10 minuten en zal daar het verdovende effect geven. Dit verdovende effect heeft invloed op het zenuwstelsel. De signalen dat de zenuwen doorgeven zal minder snel en goed verlopen. De verstoring van deze signaaloverdracht zal erger worden als iemand meer alcohol drinkt. Er zijn een aantal gevolgen aan deze verstoring, namelijk: remming valt weg, concentratievermogen neemt af, geheugenvermogen verminderd en zelfkritiek verdwijnt.
Mensen worden afhankelijk van alcohol door het langdurig alcoholgebruik. De hersenen koppelen bepaalde herinneringen aan alcohol. Dit betekend dat er een trigger af kan gaan op het moment dat men een foto ziet. Als deze trigger afgaat, vraagt het geheugen (het brein) weer om alcohol. Op deze manier zorgt langdurig alcoholgebruik voor een onweerstaanbare behoefte en ontwikkel je een alcoholverslaving.
Er is altijd wel een reden om een drankje te drinken en op de momenten dat een verslaafde drinkt, kan hij of zij niet meer stoppen. De zelfkritiek verdwijnt door het drinken van alcohol en dat maakt dat iemand met een alcoholverslaving vrijwel altijd zal ontkennen dat hij of zij een alcoholprobleem heeft. Men denkt dat het drinkgedrag onder controle is ook al wijst alles erop dat het drinkgedrag niet in controle is. De belangrijkste symptomen die gepaard gaan met een alcoholverslaving zijn: een neerslachtige stemming, geprikkeld zijn, angst, een laag energieleven hebben, verwardheid, burn-out verschijnselen en overspannenheid.
Lichamelijke gevolgen van een alcoholverslaving
Er zijn veel en ernstige gevolgen op kwetsbare organen die op kunnen komen door een alcoholverslaving, zoals: beschadiging van de lever, de alvleesklier en de hersenen. Verder is er een sterk verband tussen overmatig alcoholgebruik en diverse vormen van kanker, zoals in de: mond, keel, slokdarm, lever, borst, dikke darm.
Ontwenningsverschijnselen als misselijkheid, transpireren, slecht slapen en een angstig en gespannen gevoel treden steeds vaker op als iemand geen alcohol drinkt. Om deze verschijnselen kwijt te raken, drinkt men opnieuw alcohol. Hierdoor belanden veel mensen in een vicieuze cirkel van een alcoholverslaving.
Sociale gevolgen van een alcoholverslaving
Mensen met een alcoholverslaving kunnen niet meer zo functioneren als dat ze zouden moeten. Alcoholgebruik is een hoofdzaak geworden in hun leven. Om een alcoholverslaving in stand te houden moet men er tijd en energie insteken. Deze tijd en energie gaat hierdoor niet meer naar sociale contacten, werk en hobby's. Dit resulteert erin dat mensen door de alcoholverslaving hun afspraken niet na komen, het uiterlijk verslonzen en hun doelen niet bereiken. Mensen met een alcoholverslaving komen in een neerwaartse spiraal terecht die uitmondt in een totaal gebrek aan controle.
Voor een uitgebreide uitleg over alle risico’s die alcoholgebruik met zich mee brengt kun je hier verder lezen.
